تاج استقامت صنعت ایران بر سر ذوب‌آهن اصفهان:

بازگشت ملکه فولاد به دوران اوج

 در دل کویر مرکزی ایران،  صدایی از دل کارخانه ای باسابقه برمی‌خیزد: “ما نه تنها فولاد می‌سازیم، بلکه آینده را ذوب می‌کنیم.” به گزارش پارسیان امروز، این کلمات از زبان اردشیر افضلی، مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان،  شنیده می‌شود.

بازگشت ذوب اهن به اوج

ذوب‌آهن اصفهان، شرکتی که دهه‌ها پیش با تولید اولین ریل‌های راه‌آهن، ایران را از وابستگی به واردات رها کرد، حالا پس از سال‌ها دست‌وپنجه نرم کردن با زیان‌های انباشته و محدودیت‌های انرژی، نشانه‌های روشنی از بازگشت ذوب‌آهن به اوج نشان می‌دهد. رشد ۲۵ درصدی درآمد ذوب‌آهن در بهار ۱۴۰۴، تولید محصولات نوین برای اولین بار در کشور و صادرات ۵۴۷ هزار تنی ذوب‌آهن، نویدبخش احیای این نماد صنعت فولاد ایران است.

اگر به دنبال جزئیات چالش‌های ذوب‌آهن اصفهان و استراتژی‌های احیای آن هستید، این گزارش جامع بر پایه مصاحبه‌های انحصاری با مدیران و کارگران ذوب‌آهن، و تحلیل داده‌های مالی و تولیدی فصل جاری، نگاهی عمیق به مسیری می‌اندازد که ذوب‌آهن اصفهان را از بحران به قله بازمی‌گرداند. در حالی که صنعت فولاد ایران در نیمه نخست ۱۴۰۴ با ۳.۲ درصد رشد تولید به ۱۵ میلیون تن رسید، ذوب‌آهن با سهم قابل توجهی از این پیشرفت، نقش پیشتاز را ایفا می‌کند. اما این بازگشت ذوب‌آهن به اوج، بدون چالش نیست: ۱۴ هزار نیروی مازاد با حقوق ماهانه ۵۸ میلیون تومانی، و زیان‌های ناشی از هزینه‌های انرژی، سایه‌ای بر آینده تولید فولاد در ذوب‌آهن می‌افکند.

ریشه‌های آتشین ذوب‌آهن اصفهان: از دهه ۴۰ تا عصر صنعتی فولاد ایران

ذوب‌آهن اصفهان، تأسیس‌شده در سال ۱۳۴۵ با همکاری شوروی سابق، بیش از یک کارخانه است؛ نمادی از خودکفایی صنعتی ایران در صنعت فولاد. در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ شمسی، با تولید سالانه بیش از ۲ میلیون تن فولاد، پایه‌گذار صنایع سنگین کشور شد و بیش از ۱۲۰ هزار متخصص را تربیت کرد. “ذوب‌آهن دانشگاه صنعتی ماست”،

مهندس ارشد خط کوره بلند ذوب‌آهن اصفهان، در مصاحبه‌ای با این گزارشگر. “اینجا نه تنها فولاد، بلکه نسل‌هایی از مهندسان را ذوب و بازسازی کردیم.” در اوج دهه ۸۰، شرکت ذوب‌آهن با صادرات به بیش از ۲۰ کشور و تولید ریل‌های استاندارد UIC60، قلب تپنده راه‌آهن ایران و خاورمیانه بود و نقش کلیدی در توسعه صنعت فولاد ایران ایفا کرد.

اما سال‌های اخیر، طوفان اقتصادی سایه‌ای بر ذوب‌آهن اصفهان انداخت. زیان انباشته ذوب‌آهن بیش از ۲۶ هزار میلیارد تومانی تا پایان ۱۴۰۳، عمدتاً ناشی از افزایش ۷ درصدی بهای تمام‌شده (۵۹ هزار میلیارد تومان) و هزینه‌های انرژی (۴۵ درصد کل هزینه‌ها)، شرکت را به ورطه برد. محدودیت‌های گاز و برق، که در تابستان ۱۴۰۳ تولید را ۱۱ درصد کاهش داد، و عدم یارانه انرژی به دلیل فناوری کوره بلند، حاشیه سود تولید فولاد ذوب‌آهن را به صفر رساند. “ما ۵۸ سال بدون یارانه کار کردیم، اما حالا زمان عدالت است”، افضلی، مدیرعامل  ذوب‌آهن، در مجمع عمومی مردادماه ۱۴۰۳ تأکید کرد. این چالش‌ها، بخشی از مشکلات صنعت فولاد ایران بودند که ذوب‌آهن اصفهان را به آزمون استقامت کشاند.

چرخش کوره ذوب‌آهن: استراتژی‌های احیا و تولید سبز در ۱۴۰۴

ورود افضلی به عنوان مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان ، جرقه احیا را زد و بازگشت ذوب‌آهن به اوج را تسریع کرد. با تمرکز بر “تولید سبز و هوشمند” در صنعت فولاد ایران، پروژه PCI (تزریق پودر زغال) راه‌اندازی شد که آلایندگی را ۲۰ درصد کاهش داد و هزینه سوخت را ۱۵ درصد پایین آورد. “این پروژه، پلی به سوی فناوری‌های نوین ذوب‌آهن است”، افضلی  در مصاحبه انحصاری می‌گوید. “ما از کوره بلند قدیمی به سمت هیبرید قوس الکتریکی حرکت می‌کنیم، با هدف تولید ۱.۷ میلیون تن آهن اسفنجی تا پایان سال و تقویت تولید فولاد پایدار.”

عملکرد تولیدی، ستون این احیای ذوب‌آهن اصفهان است. در شهریور ۱۴۰۴، تولید شمش فولادسازی ذوب‌آهن به ۱۵۷ هزار تن رسید – رشدی ۱۱ درصدی نسبت به سال قبل. کل تولید نیمه نخست سال، ۱.۱ میلیون تن بود، با تمرکز بر محصولات نو: چدن سورل و گرانوله، برای اولین بار در ایران توسط ذوب‌آهن تولید شد و به صنایع خودروسازی و ریخته‌گری صادر گردید. “این محصولات، ارزش افزوده ۳۰ درصدی ایجاد می‌کنند”، سارا احمدی، کارشناس فروش ذوب‌آهن اصفهان، توضیح می‌دهد. “قبلاً دورریز بودند، حالا بخشی از صادرات ذوب‌آهن به بازارهای جهانی.”

از نظر مالی، بهار ۱۴۰۴ برای ذوب‌آهن درخشان بود: درآمد ذوب‌آهن ۹,۷۶۵ میلیارد تومان داخلی و ۴,۷۷۱ میلیارد صادراتی، مجموعاً ۲۵ درصد رشد نسبت به سال قبل. فروش داخلی ذوب‌آهن به ۱.۷۲۱ میلیون تن رسید، ۱۵ درصد بیشتر از ۱۴۰۳. صادرات ذوب‌آهن، با تمرکز بر تیرآهن بال‌پهن به عراق و افغانستان، ۵۴۷ هزار تن را پوشش داد. “بازارهای همسایه، سوخت صادرات فولاد ایران ماست”،  افضلی می‌گوید. با این حال، زیان عملیاتی ۳۴ درصد افزایش یافت، عمدتاً به دلیل تسعیر ارز و عوارض آلایندگی (از ۰.۵ به ۱.۵ درصد)، که بخشی از چالش‌های مالی ذوب‌آهن است.

چالش‌های فولادی ذوب‌آهن اصفهان

با وجود پیشرفت‌ها، سایه چالش‌ها بر ذوب‌آهن اصفهان پابرجاست. نماینده کارگران ذوب‌آهن. “ما نیاز به بازآموزی و انتقال به بخش‌های نوین تولید فولاد داریم.” محدودیت انرژی هم ادامه دارد: کاهش ۵.۶ درصدی تولید گندله در چهار ماه نخست، علی‌رغم رشد ۶۵ درصدی آهن اسفنجی در ذوب‌آهن اصفهان.

شستا (شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی) با عزم جدی وارد میدان احیای ذوب‌آهن شده. مدیرعامل تاصیکو در آذر ۱۴۰۳ اعلام کرد: “حتی یک لحظه توقف تولید جایز نیست؛ ذوب‌آهن را به اوج بازمی‌گردانیم.”

برنامه‌ها شامل نوسازی تجهیزات فرسوده، عقد قراردادهای بلندمدت مواد اولیه و بهره‌مندی از یارانه انرژی است.

“حمایت دولتی، کلید توسعه پایدار ذوب‌آهن است”، کوهی تأکید می‌کند. “با اتصال به خط آب دریا تا آبان، برداشت از زاینده‌رود صفر می‌شود و تولید فولاد ذوب‌آهن پایدارتر خواهد شد.”

افق‌های داغ ذوب‌آهن: از ریل UIC60 تا صادرات جهانی فولاد ایران

چشم‌انداز ۱۴۰۴ برای ذوب‌آهن اصفهان، فراتر از اعداد است. ذوب‌آهن هدف تولید ۲.۵ میلیون تن را دارد، با ۳۰ درصد سهم صادراتی در صنعت فولاد ایران. تولید ریل UIC60 ذوب‌آهن، که تنها در ایران توسط این شرکت انجام می‌شود، شبکه ریلی کشور را تقویت می‌کند و به توسعه زیرساخت‌های ایران کمک شایانی می‌رساند. “ما به سمت فولاد سبز ذوب‌آهن حرکت می‌کنیم: کاهش کربن با PCI و بازیافت ضایعات”، احمدی می‌گوید. در مجمع فوق‌العاده دی‌ماه، افزایش سرمایه تصویب شد تا نوسازی ذوب‌آهن شتاب گیرد.

در شبکه‌های اجتماعی، کارگران و سهامداران از “بازگشت مادر صنعت فولاد ایران” می‌گویند. یکی از پست‌ها: “ذوب‌آهن مثل فولاد، خم نمی‌شود؛ ذوب می‌شود و قوی‌تر برمی‌خیزد.” فدراسیون صنایع هم از همکاری ذوب‌آهن اصفهان برای تأمین فولاد پروژه‌های ملی قدردانی کرده، که نشان‌دهنده نقش کلیدی آن در اقتصاد ایران است.

پایان کوره ذوب‌آهن، آغاز عصر نو: تاج‌گذاری مجدد در صنعت فولاد

ذوب‌آهن اصفهان، بیش از یک شرکت، نماد استقامت صنعتی ایران است. از بحران ۱۴۰۳ تا رشد ذوب‌آهن در ۱۴۰۴، این غول آهنین همیشه بازگشته. با  افضلی در رأس، پروژه‌های نوین و حمایت شستا، ذوب‌آهن نه تنها به جدول تولید بالا می‌رود، بلکه به قلب اقتصاد فولاد ایران بازمی‌گردد. همان‌طور که کریمی، نماینده کارگران، می‌گوید: “اوج، مقصد نیست؛ سفری است که با هر تن فولاد ذوب‌آهن، محکم‌تر می‌شویم.” اگر این روند ادامه یابد، ۱۴۰۴ می‌تواند سال تاج‌گذاری دوباره ذوب‌آهن بر قله صنعت باشد. اصفهان منتظر است – و ایران هم.

لینک کوتاه خبر:https://parsianemrooz.ir/?p=4332&preview=true