فولاد مبارکه ، بزرگترین و مهمترین کارخانههای تولید فولاد ایران به عنوان یکی از نمادهای صنعتی کشور شناخته میشود. این شرکت صنعتی که دیگر قالب هلدینگ را به خود گرفته با بهرهگیری از تکنولوژیهای پیشرفته و نیروی انسانی متخصص، نقش حیاتی در تأمین نیازهای صنعتی و زیرساختی کشور دارد . پیشران محرک صنعت ایران، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، به صادرات محصولات خود نیز پرداخته و توانسته به یکی از تولیدکنندگان برتر فولاد در خاورمیانه تبدیل شود. با این حال، عدم تامین انرژی، به ویژه برق و گاز مورد نیاز این واحد صنعتی به علت کمبود منابع انرژی در کشور این شرکت عظیم تولیدی را با چالشی اساسی مواجه کرده است.در این مطلب سعی شده ضمن بررسی اجمالی این چالش و تأثیرات آن بر عملکرد و توسعه فولاد مبارکه،به اقدمات این شرکت برای مقابله با مشکل پیش رو به عنوان بزرگترین تولید کننده فولاد خاورمیانه نیز پرداخته شود.
وابستگی صنعت فولاد به منابع انرژی
فولاد مبارکه همچون دیگر صنایع فولادی دنیا برای تولید محصول خود به مقدار زیادی انرژی نیاز دارد. این انرژی عمدتاً از دو منبع اصلی تأمین میشود: برق و گاز. در سالهای اخیر، با افزایش تقاضا برای انرژی و محدودیتهای موجود در تأمین آن در کشور، فولاد مبارکه نیز با چالشهای جدی در این زمینه مواجه شده است.
نوسانات قیمت انرژی
نوسانات قیمت انرژی نیز یکی دیگر از چالشهای مهم است. با افزایش قیمت جهانی انرژی، هزینههای تولید فولاد نیز افزایش مییابد. این موضوع میتوانست به کاهش سودآوری فولاد مبارکه و افزایش قیمت محصولات و نهایتاً نارضایتی سهامداران منجر شود.
افزایش هزینه های خط تولید
قطع مکرر برق و گاز در فصول تابستان و زمستان به دلیل کمبود منابع و افزایش تقاضای صنایع دیگر وبخش خانگی ، تأثیر منفی بر روند تولید فولاد مبارکه خواهد گذاشت. این موضوع باعث اتلاف منابع و نیروی انسانی حتی از بین رفتن بخشی از مواد اولیه آنها شده که در تولید و تامین نیاز بازار اشکالاتی به وجود خواهد آمد و نهایتا زمینهساز افزایش قیمتها وافزایش نرخ محصولات نهایی خواهد شد. همچنین با راه اندازی های مجدد خط تولید، میتوانند به تجهیزات و ماشینآلات کارخانه آسیب جدی بزنند و با افزایش هزینههای تعمیر و نگهداری باعث افزایش قیمت تمام شده محصول تولیدی وافت سود شرکت شود.علاوه بر این عدم توانایی در تولید به موقع میتواند منجر به تأخیر در تحویل محصولات به مشتریان و از دست دادن بازار شود.
تأثیر کمبود انرژی برکیفیت محصولات
کمبود انرژی به طور مستقیم بر تولید فولاد تأثیر میگذارد. کاهش دسترسی به برق و گاز میتواند منجر به کاهش ظرفیت تولید و افزایش زمان توقف خط تولید شود و در نهایت ممکن است فرآیندهای تولید به درستی تکمیل نشوندو شاهد کاهش کیفیت محصولات گردد که در صورت تداوم ، این روند میتواند به کاهش سهم بازار فولاد مبارکه و افزایش توان رقابتپذیری دیگر تولیدکنندگان شود
گام های استوار فولاد مبارکه در راه گسترش زیرساختهای کشور و افزایش رفاه مردم
نکته قابلتوجه این که در دوران مختلف سیرتمدن بشر، همیشه صنعت وصنعتگر توانسته است بسیاری از مشکلات خود و جامعه پیرامونی اش را حل و تابآوری در برابر مشکلات را افزایش دهد. فولاد مبارکه نیزبهعنوان صنعتی پیشرو و مسئولیتپذیر که بنا به گفته مدیرعامل جوانش” برای خلق آیندهای بهتر تلاش میکند” علاوه بر تولید فولاد و کوشش برای خودکفایی کشور در این زمینه، درمسیر توسعه زیرساختهای کشور و افزایش رفاه مردم نیز گامهای استواری برداشته است. در حالیکه این چالشها میتوانستند، تأثیرات منفی وبدی بر عملکرد و توسعه این شرکت داشته باشند. با این حال، شرکت با استفاده از سیاست ” تبدیل تهدید به فرصت” و ارایه راهکارهای مؤثر مانند بهینهسازی مصرف انرژی، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و همکاری با نهادهای مرتبط، توانست به کاهش این چالشها و افزایش پایداری تولید فولاد کشور و ارزآوری برای آن کمک شایانی نماید.
همکاری با شرکتهای پیشرو و دانش بنیان
فولاد مبارکه با بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته و بهروز در فرآیندهای تولید و همکاری با شرکتهای پیشرو و دانش بنیان توانسته قدم های موثری در راه کاهش مصرف انرژی و افزایش بهرهوری در فرایند تولید بردارد. استفاده این شرکت از سیستمهای اتوماسیون و کنترل هوشمند نیز یکی دیگر از پارامترهایی است که به بهینهسازی فرآیندها کمک کرده است.درهمین راستا در سال جاری ۶۲ پروژه دانشبنیان با همکاری شرکتهای دانشبنیان در نواحی آهنسازی، فولادسازی، نورد گرم و سرد، مجتمع فولاد سبا و خدمات فنی و پشتیبانی با هدف کاهش مصارف آب، گاز، برق و همچنین کاهش ضایعات تعریف شد.
مدیریت مصرف بهینه انرژی
این هلدینگ بزرگ صنعت فولاد، با ایجاد سیستمهای مدیریت مصرف بهینه انرژی توانسته، کمیت مصرف مورد نیاز در نقاط مختلف را به دقت پایش نموده و نقاط ضعف را شناسایی کند. استفاده از فناوریهای نوین، تحقق بهرهوری منابع انسانی و مصرف انرژی در سطح جهانی در راس برنامه های شرکت بوده است.این فرایند سیستماتیک باعث کاهش فاحشی در مصرف انرژی بخشهای مختلف کارخانه شده است.
بازیافت انرژی!
فولاد مبارکه با استفاده از سیستمهای بازیافت انرژی، انرژیهای هدر رفته در فرآیندهای تولید را دوباره مورد استفاده قرار میدهد. به عنوان مثال، احداث بویلر بازیافت حرارت در نیروگاه فعلی با توان الکتریکی معادل ۳۰ مگاوات که درمجموع با اجرای این پروژهها معادل ۶۴۴ مگاوات نسبت به شرایط فعلی صرفهجویی حاصل خواهدشد. آموزش و فرهنگسازی برگزاری همایش های استانی و ملی مصرف بهینه انرژی در صنعت وهمچنین برگزاری دورهها و کارگاههای آموزشی برای کارکنان و حتی خانواده های ایشان، فرهنگ مصرف بهینه انرژی را در میان کارکنان این پیشران قطار صنعت کشورنهادینه کرده است. این آموزشها وتکرار آنها در مقاطع مختلف با استفاده از روش های متنوع آموزشی اثرات مطلوبی در افزایش مدیریت مصرف بهینه انرژی در فرآیندهای کاری پرسنل شرکت را به همراه داشته است.
همکاری با دولت و نهادهای مرتبط
فولاد مبارکه سعی نموده ضمن همکاری با دولت و نهادهای مرتبط، به دنبال راهکارهای مؤثر برای تأمین انرژی خود باشد. این همکاری ها شامل برنامهریزی برای تأمین منابع انرژی و همچنین ایجاد زیرساختهای لازم برای تولید انرژی از طریق توافقنامه بین شرکت با وزارت صنایع و تفاهمنامه با وزارت نیرو شکل گرفته است.این شرکت همواره ضمن همکاری با نهادهای دولتی و خصوصی، به دنبال ایجاد سیاستها و برنامههای حمایتی برای توسعه استفاده ازانرژیهای تجدیدپذیر وهمچنین فرهنگ سازی مصرف بهینه انرژی بوده است. این همکاریها میتواند به تسهیل فرآیندهای سرمایهگذاری و اجرای پروژههای انرژی تجدیدپذیر کمک کند.
نیروگاه سیکل ترکیبی
احداث نیروگاه سیکل ترکیبی با راندمان بیش از ۵۸ درصد نیز از دیگر پروژههای بااهمیت شرکت است که در کمتر از ۱۶ ماه دو واحد گازی این نیروگاه احداث شده و این امر در نوع خود، رکورد احداث نیروگاه در کشور محسوب میشود.
سرمایهگذاری در پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر
گروه فولاد مبارکه بهعنوان صنعت پیشرو در صنعت سبز و تأمین انرژی پایدار و تجدیدپذیر، بعد از اولین سال رویارویی با چالش کمبود نیروی برق؛ سرمایهگذاری در پروژههای تولید نیرو از انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی را با شروع عملیات احداث نیروگاه خورشیدی آفتاب شرق به عنوان بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور و با اعتباری بالغبر ۴۰۰ میلیون دلار و ظرفیت نهایی تولید ۱۰۰۰ مگاوات کلید زد.
هرچند هدف غایی احداث نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه فقط تولید برق نبود، بلکه در مورد ایجاد تأثیر مثبت پایدار بر محیط زیست و جوامع محلی با استفاده از انرژی خورشیدی در چنین مقیاس بزرگی، و کاهش قابل توجه انتشار گازهای گلخانهای و کربن(برای تولید برق درنیروگاه) نیز بود تا در این راستا به تلاشهای گستردهتر کشور در مبارزه با تغییرات اقلیمی هم کمک نماید. این شرکت همچنین در راستای تولید هرچه بیشتر انرژیهای تجدیدپذیر در منطقه سنگان نیز جهت احداث نیروگاه ۲۰۰ مگاواتی بادی اقدام کرده است.
همکاری با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی
فولاد مبارکه با همکاری با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، به دنبال راهکارهای نوین برای بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش هزینهها است.
این همکاریها میتواند به توسعه فناوریهای جدید و بهبود فرآیندهای تولید منجر شود.در پایان این مطلب ذکر این نکته ضروری است که هرچند این اقدامات به فولاد مبارکه کمک کردهاند تا مصرف انرژی را بهینهسازی و با خودکفایی در تأمین برق به کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری و کاهش اثرات زیستمحیطی و تأمین انرژی پایدار دست یابد.، اما وزارت صمت و دولت نیز نباید از سهم حاکمیتی خود در تامین نیازهای اولیه بخش تولید وبخصوص صنایع مادر و استراتژیک، غافل شوند و هرچه سریع تر با سیاستگذاری صحیح این مانع وچالش اساسی را ازپیش پای صنعت کشور بردارند.
لینک کوتاه: https://parsianemrooz.ir/1403/07/02