دانش ایرانی فاتح فناوری سبز، داستان تولید سوخت پاک در پالایشگاه نفت اصفهان. در قلب پالایشگاه عظیم اصفهان، جایی که نبض صنعت نفت ایران می‌تپد، یک دستاورد سبز و پیشرو متولد شد. واحد تصفیه هیدروژنی نفت سفید(KHT) پتروپالایش اصفهان، با تکیه بر توانمندی متخصصان ایرانی و بدون نیاز به فناوری‌های خارجی، به بهره‌برداری رسید.

دانش ایرانی فاتح فناوری سبز
داستان تولید سوخت پاک در پالایشگاه نفت اصفهان

 پایگاه خبری تحلیلی پارسیان امروز// سرویس اقتصادی// محمد امامی//

این-پروژه نه تنها با حذف آلاینده‌های مضر، آسمانی پاک‌تر به اصفهان هدیه می‌دهد، بلکه نمادی از اراده ملی برای غلبه بر تحریم‌ها و ساختن آینده‌ای پاک‌تربرای ایران عزیز است.

مراسم افتتاح این واحد ۱۳ شهریور ۱۴۰۴، با حضور مقامات ارشد صنعت نفت، گامی بلند در مسیر توسعه پایدارو تحول زیست‌محیطی و زیربنای پیشرفت اقتصادی کشور را  رقم زد.

تصور کنید؛ محصولی که روزگاری با گوگرد بالا، تهدیدی برای سلامت عمومی و محیط زیست بود، حالا به سوخت پاکی تبدیل می‌شود که استانداردهای جهانی را به چالش می‌کشد، این مایه غرور و افتخار است.

 واحدKHT، با ظرفیت تصفیه روزانه هزاران بشکه نفت سفید، گوگرد موجود در این ماده را از حدود ۳۰۰۰ قسمت در میلیون (PPM) به کمتر از ۱۰ PPM کاهش می‌دهد.

این جهش، محصولات پالایشگاه را از سطح یورو ۲ به یورو ۵ ارتقا می‌بخشد – تغییری که نه تنها به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند،

بلکه بازارهای صادراتی ایران را برای رقابت با غول‌های جهانی هموار می‌سازد.

اصغر صابری، معاون تولید پالایشگاه اصفهان،

در حاشیه مراسم افتتاح، با صدای رسا و پر از افتخار گفت:

“این واحد، میوه تلاش شبانه‌روزی متخصصان ایرانی است.

ما نه تنها یک واحد تولیدی ساختیم، بلکه آینده‌ای پاک‌تر را برای همه تضمین کردیم.”

این کلمات، در حالی بیان شد چشمان حاضرین در مراسم بر  تجهیزات درخشان و مدرن واحد خیره شده بودند.

تجهیزاتی که بیش از ۸۰ درصد آن‌ها در کارگاه‌های داخلی ایران ساخته شدند.

دانش ایرانی فاتح فناوری سبز داستان تولید سوخت پاک در پالایشگاه نفت اصفهان

وقتی تحریم ها انگیزه تلاش بیشتر می شوند

پالایشگاه نفت اصفهان،

یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین تأسیسات نفتی ایران، از دهه ۱۳۴۰ شمسی پا به عرصه وجود گذاشته است.

واقع در شمال غربی شهر تاریخی اصفهان، بر روی ۳۴۰ هکتار زمین، این پالایشگاه روزانه بیش از ۳۷۵ هزار بشکه نفت خام را پالایش می‌کند

ودومین ظرفیت تولید در کشور را به خود اختصاص داده است.

اما سال‌ها تحریم‌های بین‌المللی، دسترسی به فناوری‌های پیشرفته را محدود کرده بود.

نفت سفید، که عمدتاً به عنوان سوخت جت، حلال صنعتی (مانند حلال ۴۰۲) و ماده اولیه صنایع شیمیایی استفاده می‌شود،

یکی از محصولات کلیدی این پالایشگاه بود.

با این حال، سطوح بالای گوگرد در آن، نه تنها استانداردهای زیست‌محیطی را نقض می‌کرد، بلکه سلامت میلیون‌ها نفر را در معرض خطر قرار می‌داد.

تحقق اقتصاد مقاومتی در قلب ایران

مهندسان ایرانی پالایشگاه اصفهان در سال‌های اخیر،

با شعار “اقتصاد مقاومتی”، تکیه بر دانش بومی را سرلوحه خود قرار دادند.

پروژه KHT، که از سال ۱۴۰۰ آغاز شد، نتیجه این تلاش‌هاست.

هزینه اجرای آن، حدود ۲۰۰۰ میلیارد تومان برآورد شده، اما بازگشت سرمایه نه تنها از طریق فروش محصولات پاک، بلکه از صرفه‌جویی در واردات کاتالیست‌ها و تجهیزات در کمترین زمان حاصل می‌شود.

محمدصادق عظیمی‌فر، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، در مراسم افتتاح تأکید کرد:

“این پروژه، اثباتی بر این است که تحریم‌ها نمی‌توانند جلوی پیشرفت ما را بگیرند. ما با تکیه بر تخصص داخلی، به استانداردهای جهانی دست یافتیم.”

وقتی دانش ایرانی معجزه می کند

داستان تولید سوخت پاک در پالایشگاه نفت اصفهان

واحد KHT، مخفف Kerosene Hydrotreating، یک فرآیند هیدروژنی پیشرفته است که نفت سفید خام را از ناخالصی‌ها پاکسازی می‌کند.

دراین واحد، نفت سفید با هیدروژن تحت فشار و دمای بالا (حدود ۳۰۰-۴۰۰ درجه سلسیوس) واکنش می‌دهد.

کاتالیست‌های ویژه – که توسط یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی تولید شده‌اند.

گوگرد را به هیدروژن سولفید تبدیل می‌کنند، که سپس جدا و خنثی می‌شود.

این فرآیند، نه تنها گوگرد را حذف می‌کند، بلکه آروماتیک‌ها و سایر آلاینده‌ها را نیز کاهش می‌دهد.

اشتغال زایی چند صدنفره

ظرفیت تولیدواحد KHT ، حدود ۲۰ هزار بشکه در روز است، که معادل ۱۰ درصد از تولید کل نفت سفید کشور می‌شود.

خروجی اصلی آن، نفتای بلندینگ یا حلال ۴۰۲ است.

محصولی حیاتی برای صنایع رنگ‌سازی، چاپ و داروسازی.

پیش از این، ایران مجبور بود این حلال را از خارج وارد کند،

اما حالا با تولید داخلی، وابستگی کاهش یافته و اشتغال‌زایی برای صدها نفر ایجاد شده است.

نفس تازه برای اصفهان

بنابه گفته اکثر کارشناسان محیط زیست، این طرح از منظر زیست‌محیطی، تأثیرات شگفت‌انگیز دارد.

کاهش گوگرد به کمتر از ۱۰ PPM، انتشار دی‌اکسید گوگرد (SO2) را تا ۹۹ درصد کم می‌کند.

گازی که عامل اصلی باران‌های اسیدی و مشکلات تنفسی است و این باعث می شود تا اصفهان، شهری که سالانه با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند، از این واحد سود دوچندان برد.

طبق برآوردها، این واحد سالانه  از ورود هزاران تن آلاینده به جو جلوگیری می‌کند، که معادل کاشت میلیون‌ها درخت است.

فعالان محیط زیست در شبکه‌های اجتماعی، مانند یک خبرنگار حوزه انرژی، این رویداد را “نفس تازه‌ای برای اصفهان” توصیف کرده‌اند و با انتشار عکس‌هایی از این واحد، بر اهمیت آن تأکید کرده‌اند.

چگونه ایستادگی، تحریم‌ها را شکست؟

بومی‌سازی ۸۰ درصدی تجهیزات نفتی. غلامرضا باقری، مدیرعامل پالایشگاه اصفهان :  همه پروژه‌های ما سه هدف اصلی یعنی کاهش آلایندگی زیست‌محیطی، تضمین تداوم تولید و بهینه‌سازی مصرف منابع را دنبال می‌کند.پروژه واحد KHD با کاهش آلودگی، تأثیرات مثبت زیست‌محیطی در سطح منطقه‌ای و ملی دارند.

غلامرضا باقری دیزج، مدیرعامل پالایشگاه نفت اصفهان؛ داستان پشت KHT را روایتی از استقامت توصیف کرد و در توضیح این سخن گفت:

بیش از ۵۰۰ مهندس و تکنسین ایرانی، از دانشگاه‌های شریف و تهران تا مراکز تحقیقاتی اصفهان، در این پروژه سهیم بودند.

شرکت‌های دانش‌بنیان، مانند تولیدکننده کاتالیست‌ها، نقش کلیدی ایفا کردند.

این کاتالیست‌ها، که پیشتر از اروپا وارد می‌شدند، حالا با فرمولاسیون ایرانی، کارایی مشابهی دارند اما هزینه را ۴۰ درصد کاهش داده‌اند.

درپست‌های شبکه های اجتماعی، کاربران ایرانی این دستاورد را جشن گرفته‌اند.

یکی از پست‌ها می‌گوید: “بومی‌سازی ۸۰ درصدی تجهیزات، یعنی ایران دیگر اسیر تحریم نیست.

KHT، نماد خودکفایی

این موج مثبت، با هشتگ‌هایی مانند #پالایشگاه_اصفهان و #خودکفایی_نفتی، نشان‌دهنده غرور ملی است. حتی در میان چالش‌ها – مانند کمبود مواد اولیه به دلیل تحریم‌ها – تیم پروژه با مهندسی معکوس و نوآوری، موانع را پشت سر گذاشت.

بنا به گفته مدیرعامل پالایشگاه اصفهان؛ در حوزه اقتصادی هم، این واحد تحول‌آفرین است.

تولید حلال ۴۰۲، سالانه ۵۰۰ میلیارد تومان درآمد ایجاد می‌کند.

علاوه بر این، پالایشگاه اصفهان حالا می‌تواند نفت سفید پاک را به بازارهای منطقه‌ای صادر کند، که با توجه به تقاضای رو به رشد در خاورمیانه، فرصتی طلایی است.

وی در مصاحبه‌ای افزود: “این پروژه، بخشی از برنامه بزرگ‌تر برای تنوع‌بخشی به محصولات است.

ما در حال برنامه‌ریزی برای واحدهای RHU (هیدروکراکینگ باقی‌مانده) و RFCC (کرکینگ کاتالیستی سیال) هستیم.”

هوای اصفهان و ایران را داریم!

در هفته دولت، صدها پروژه نفتی افتتاح شد مهدی جمالی نژاد استاندار اصفهان: تلاش سرمایه‌های بومی طعم شیرین نفت خودکفا را به دشمنان می‌چشاند و حتی تحریم‌سازان را به تحسین وامی‌دارد.

افتتاحKHT، فراتر از دیوارهای پالایشگاه، موج‌هایی در جامعه ایجاد کرده است. ساکنان اصفهان، که سال‌ها از آلودگی صنعتی رنج برده‌اند، حالا امیدی تازه دارند.

سازمان حفاظت محیط زیست استان، این پروژه را “گامی کلیدی در اجرای تعهدات ملی” نامیده است.

کاهش آلاینده‌ها، نه تنها کیفیت هوا را بهبود می‌بخشد، بلکه هزینه‌های درمانی مرتبط با بیماری‌های تنفسی را کاهش می‌دهد – صرفه‌جویی‌ای که به بودجه عمومی کشور بازمی‌گردد.

در سطح ملی، این دستاورد بخشی از استراتژی بزرگ‌تر صنعت نفت ایران است.

در هفته دولت(مرداد ۱۴۰۴)، صدها پروژه نفتی افتتاح شد، اما KHT به دلیل تمرکز بر پایداری، به نوعی برجسته بود.

دولت پزشکیان، با تأکید بر اقتصاد سبز، این پروژه را الگویی برای سایر پالایشگاه‌ها مانند بندرعباس و تهران معرفی کرده است.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تا پایان ۱۴۰۵، استاندارد یورو ۵ در تمام محصولات نفتی ایران محقق شود.

از دیدگاه جهانی، KHT ایران را به عنوان بازیگری نوظهور در بازار سوخت پاک معرفی می‌کند. با وجود تحریم‌ها، صادرات نفت سفید پاک می‌تواند درآمد ارزی را افزایش دهد.

تحلیل‌گران و کارشناسان حوزه نفت و پتروشیمی  این واحد را “ارتقایی استراتژیک” توصیف کرده‌اند که انعطاف‌پذیری پالایشگاه را در برابر نوسانات بازار افزایش می‌دهد.

یکی از کارگران زحمت کش پالایشگاه اصفهان هم در صفحه شبکه اجتماعی خود جمله زیبایی نوشته بود:

“”تمام سعی مان را می کنیم تا هوای، اصفهان و ایران را داشته باشیم.””

چالش‌ها و راهکارها

پروژه انتقال آب، مصرف آب را ۷۰ درصد کاهش می‌دهد. رئیس مجمع نمایندگان استان اصفهان ، حجت‌الاسلام  نقدعلی: پالایشگاه اصفهان؛ بسیاری از استانداردهای زیست محیطی را رعایت کرده و اقدام های آن در حفظ محیط زیست قابل تقدیر است.

البته، هیچ پروژه‌ای بدون چالش نیست. تأمین هیدروژن مورد نیاز KHT، یکی از مسائل بود که با بهینه‌سازی واحدهای موجود حل شد.

همچنین، آموزش پرسنل برای عملیات پیشرفته، نیازمند سرمایه‌گذاری مداوم است.

اما تیم پالایشگاه، با برگزاری دوره‌های آموزشی داخلی، این خلأ را پر کرده است.

افق‌های پیش رو

پالایشگاه نفت اصفهان همزمان با KHT، پروژه انتقال آب از خلیج فارس را نیز آغاز کرده – طرحی که مصرف آب شیرین را ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.

این هم‌افزایی، پالایشگاه را به یک مجتمع پایدار تبدیل می‌کند.

درشبکه‌های اجتماعی، کاربرانی مانند ایران‌پترول، بر این نکته تأکید دارند که “بومی‌سازی، کلید موفقیت است” و پیش‌بینی می‌کنند که تا ۱۴۰۶، تولید الکل‌های چرب نیز افزایش یابد.

نمادی از امید ایرانی

افتتاح واحد KHT در پالایشگاه اصفهان، بیش از یک رویداد فنی، یکغرور ملی است.

در دنیایی که حامیان استفاده از انرژی پاک حکمرانی می‌کنند، ایران با تکیه بر همت و دانش فرزندانش، مقتدرانه  به سوی تثبیت جایگاه خود حرکت می کند.

این پروژه، یادآوری می‌کند که تحریم‌ها می‌توانند دیوار بکشند، اما نمی‌توانند جلوی نوآوری وخلاقیت دانش ایرانی را بگیرند.

اصفهان، شهر مادی ها و تاریخ، قرار است با هوایی پاک‌تر نفس کشد – و این، آغاز یک فصلی جدید است.

*******

توانمندی‌های فناورانه پالایش نفت اصفهان در قاب نمایشگاه نشان اقتصاد مقاومتی

نمایشگاه نشان اقتصاد مقاومتی،

با حضور بیش از ۱۴۰۰واحد تولیدی از سراسر کشور و معرفی شرکت‌های برتر، فرصتی ارزشمند برای تبیین مسیر رشد تولید ملی و الگوسازی در راستای گفتمان اقتصاد مقاومتی بود.

مسیری که شرکت پالایش نفت اصفهان با عزمی راسخ و نگاهی مبتنی بر توسعه پایدار در آن گام برمی‌دارد.

ادامه مطلب..